Mục tiêu học tập
1.Trình bày được định nghĩa, triệu chứng cơn đau thắt ngực.
2. Mô tả được điều trị và chăm sóc bệnh nhân đau thắt ngực.
1. Định nghĩa
Đau thắt ngực là một triệu chứng lâm sàng đặc trưng bởi cơn đau
kịch phát có cảm giác đè nén khó chịu
trong lồng ngực. Do cung cấp máu của
động mạch và tim thiếu hụt dẫn đến nhu cầu ô xy cho cơ tim giảm quá mức nó được
cung cấp.
2. Nguyên nhân:
2.1 Bệnh động mạch vành .
- Xơ vữa động mạch vành gây bít tắc lòng mạch
- Các bệnh khác (viêm động mạch vành do giang mai , dị dạng
bẩm sinh, co thắt động mạch vành).
2.2 Bệnh van tim: Hẹp - hở van động
mạch chủ; hẹp dưới van động mạch chủ, hở van lá, sa van 2 lá.
2.3 Bệnh cơ tim phì đại.
2.4 Thiếu máu cung cấp cho
động mạch vành.
Nhịp tim nhanh, do sốc, do thiếu máu.
3. Triệu chứng
3.1 Cơn đau thắt ngực điển
hình (đau thắt ngực ổn định mãn tính) với tính chất sau.
- Xuất hiện sau gắng sức, do lạnh hoặc cảm xúc.
- Tính chất đau: đau vùng trước tim hay đau sau xương ức lan
lên hàm, cổ, vai và dọc theo mặt trong cánh tay trái.
- Thời gian: vài giây đến vài phút.
Nếu kéo dài hơn phải nghĩ đến nhồi
máu cơ tim.
- Cơn đau mất đi trong vài phút sau khi ngậm viên Nitroglycerin
dưới lưỡi.
3.2 Thể không điển hình.
- Vị trí đau khác thường: Thượng vị, mũi ức hay ngực phải.
- Đau xảy ra khi nằm ngủ hay đang nghỉ ngơi.
- Đau liên tiếp: Cơn đau tiền nhồi máu (đau thắt ngực không ổn
định).
- Không có cơn đau, chỉ cảm giác nghẹt thở, nặng ngực, khó thở
(hay gặp ở bệnh nhân ĐTĐ → mất/giảm cảm giác)
4. Điều trị .
4.1 Điều trị trong cơn đau.
Cắt cơn bằng :
- Nitroglycerin 0,5mg 1 viên ngậm dưới lưỡi, cắt cơn đau sau
1-2 phút.
- Isosorbit dinitrat viên 2,5mg và 5mg ngậm dưới lưỡi có tác
dụng kéo dài hơn.
- Nifedipin (Adalat)10mg ngậm dưới lưỡi hoặc Atenolol 50mg x1
viên uống hoặc Tildiazem 60mg 1viên uống.
4.2 Điều trị ngoài cơn đau.
- Loại bỏ yếu tố khởi phát cơn đau: Như gắng sức, lạnh đột ngột,
xúc cảm, ăn thịnh soạn.
- Điều trị căn nguyên: Điều trị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch,
tăng mỡ máu, giảm cân nặng do béo bệu .
- Điều chỉnh lối sống, sinh hoạt: luyện tập, vận động hợp lý,
không hút thuốc, không uống rượu ....
- Dùng thuốc: Risordan viên nén 10mg -30mg- 40mg chia 2 lần hoặc
Propranolol (Inderal) 40mg 1viên - 4 viên chia 2 lần hoặc Adalat 10mg 2 viên chia 2 lần.
4.3 Điều trị ngoại khoa.
Khi người bệnh không đáp ứng với điều trị nội khoa.
- Phẫu thuật bắc cầu nối chủ - vành .
- Nong động mạch vành (đặt stent).
5. Chăm sóc.
5.1 Chăm sóc bệnh nhân trong
cơn đau cho đến hết cơn đau
- Ngồi bên cạnh bệnh nhân cho đến hết cơn đau, cung cấp triệu
chứng (thông tin) về cơn đau: Có tác dụng làm bệnh nhân bớt lo lắng sợ hãi, bớt đau.
- Cho ngậm dưới lưỡi ngay 1 viên Nitroglycerin theo y
lệnh dặn bệnh nhân không nuốt nước bọt cho đến khi tan
hết thuốc. Đo huyết áp trước và
sau khi ngậm thuốc vì thuốc có thể gây tụt huyết
áp và dặn bệnh nhân nằm yên trên giường cho đến khi hết cơn đau. Thông báo cho bệnh nhân tác dụng
phụ của Nitroglycerin như đau đầu, trống ngực, buồn nôn để bệnh nhân yên tâm. Nếu bác sĩ cho dùng Adalate, Isosorbit dinitrat
cũng hướng dẫn tương tự như vậy. Sau khi cho bệnh nhân ngậm thuốc phải theo dõi xem có hết đau
không? và bao nhiêu lâu thì hết
đau. Nếu đau ngực không mất hay cơn đau tái phát nhanh phải báo ngay cho bác sĩ biết để xử trí.
5.2 Chế độ dinh dưỡng và
nghỉ ngơi
- ăn đủ dinh dưỡng . Thức ăn phải đảm bảo vệ sinh, nên cho người
bệnh ăn ít một mỗi bữa .Tuyệt đối không được uống rượu. Không hút thuốc lá
- Quy định chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Có chế độ vận động luyện
tập đã được quy định khi tình trạng bệnh nhân cho phép.
6. Phòng bệnh
Người bệnh cần học cách thích nghi
+ Làm việc bình thường nhưng không làm việc quá sức.
+ Có thể luyện tập và hoạt động thể thao nhưng không quá sức.
+ Tránh mọi xúc động thái quá.
+ Tránh ăn bữa ăn quá thịnh soạn, tránh thức ăn có nhiều cholesterol,
không làm việc ngay sau bữa ăn, tránh uống nhiều cà phê.
+ Không đi bộ xa, không đi xe ngược chiều gió, tránh lạnh đột
ngột.
+ Uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sỹ.
+ Khám sức khoẻ định kỳ.
Câu hỏi lượng giá .
1.Trình bày 4 nguyên nhân và triệu chứng của cơn đau thắt ngực
điển hình
2.Trình bày 3 nội dung điều trị đau thắt ngực .
3.Trình bày nội dung phòng bệnh cho bệnh nhân đau thắt ngực.
