2018-05-09

hoạt động trị liệu


HOẠT ĐỘNG TRỊ LIỆU

đại cương:
Hoạt động trị liệu (HĐTL) là điều trị về thể chất và tinh thần thông qua các hoạt động có lựa chọn để giúp người bệnh đạt được chức năng tối đa trong cuộc sống hàng ngày.
Vai trò của HĐTL:
HĐTL dựa vào nguyên lý cho rằng sinh hoạt có ý nghĩa cải thiện sức khoẻ và sự thoải mái cho con người, trong tất cả các phạm vi của đời sống hàng ngày
Giúp cho người bệnh sử dụng một cách tốt nhất khả năng của mình và đáp ứng những nhu cầu tại nơi mình sinh sống trong môi trường nghề nghiệp, gia đình và xã hội
phạm vi can thiệp của OT (Occupational therapy):
- Hoạt động chi trên và thân trên
- Chức năng sinh hoạt hàng ngày
- Cảm giác, nhận thức
các biện pháp can thiệp:
1. Các bài tập PHCN về HĐTL
2. Sử dụng dụng cụ trợ giúp:
+ Trong chức năng sinh hoạt hàng ngày
+ Trong di chuyển
3. Thay đổi môi trường sống: nhà ở, nhà vệ sinh,nhà tắm, bếp ăn…
các bài tập về phcn:
1. Các bài tập HĐTL cho BN tại giường
2. Các bài tập HĐTL cho BN khi ngồi
3. Chức năng sinh hoạt hàng ngày (ADL)
1. HĐTL khi trên giường:
- Đặt tư thế đúng để bảo vệ khớp vai, bàn tay chức năng
- Tay cao để dẫn lưu và tránh quên nửa người
- Tập vận động khớp vai
- Tập cơ thân mình

2. HĐTL cho BN khi ngồi:
- Đặt tư thế đúng khi ngồi
- Đai treo tay (nâng đỡ khớp vai)
- Hỗ trợ ngồi và tập cho cơ thân mình, di động xương bả vai
- Tập tay và bàn tay

3. chức năng sinh hoạt hàng ngày (ADL-Activities of daily living)
- ADL cá nhân:hoạt động tự chăm sóc bản thân (Ăn uống, tắm rửa, vệ sinh cá nhân, mặc quần áo...)
- ADL gia đình: tham gia các công việc trong gia đình (trông con, nội trợ…)
- ADL cộng đồng: công việc trong xã hội, vui chơi giải trí
ADL cá nhân:
Ăn:
- Tư thế: Nằm hay ngồi? Đầu? Thân mình?
- Cần người trợ giúp?
- Dùng tay nào? Sử dụng dụng cụ trợ giúp ?
- Bn đưa tay lấy thức ăn ở khoảng cách xa hay gần?
- Bát đĩa trên bàn có được cố định hay không?



Uống:
- Tư thế: Nằm hay ngồi? Kiểm soát đầu cổ ra sao?
- Cầm cốc bằng tay nào (tay lành hay tay yếu, sử dụng 1 tay hay 2 tay)? Có khó khăn gì khi thực hiện bằng tay yếu?
- Uống nước có rớt hay không? BN kiểm soát thức uống như nào?



Mặc và cởi quần áo:
- BN có nhận cảm được các phần trên cơ thể không?
- Bn có nhận cảm được các vị trí trong không gian không?
- Nhận thức?
- Thăng bằng ngồi? Vận động của tay lành, tay liệt như thế nào?



Tắm rửa:
- Là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày
- Tư thế: NB ngồi trên giường hay ghế?
- Mức độ phụ thuộc: BN độc lập hay cần trợ giúp? (1 người hay 2 người? 1 phần hay hoàn toàn, có sử dụng dụng cụ trợ giúp hay không? BN càn trợ giúp ở giai đoạn nào...?)
- Kiểm soát thân mình ra sao? Cúi với đồ như thế nào?
- Bn có sử dụng tay yếu không? Cách cầm khăn tắm, xà bông, ca nước, vòi tắm...?
- Bn có gội đầu được không? Có dùng ngón tay yếu để gãi đầu không?



Đánh răng:
- Cách mở và đóng ống thuốc đánh răng?
- Lấy thuốc vào bàn chải ?
- Sử dụng một hay hai tay? Tay yếu có tham gia cầm cốc hay chải răng không?
- Có cần sử dụng dụng cụ trợ giúp không? OT có thể tư vấn.



Rửa mặt:
- Sử dụng một hay hai tay
- Tay yếu cầm khăn như thế nào? Đưa khăn lên các vị trí của mặt ra sao?
- OT tư vấn dụng cụ trợ giúp
Vệ sinh:
- BN độc lập hay cần trợ giúp
- Nếu cần thì trợ giúp ở khâu nào(đi vào nhà vệ sinh, ngồi, đứng kéo quần...?)
- Bồn cầu cao hay thấp? Có tay vịn không?
- OT tư vấn dụng cụ trợ giúp



Chải tóc:
- BN cầm lược được bằng tay yếu không?
- Cách cầm ra sao, đưa lên chải tóc như thế nào?
- OT tư vấn dụng cụ trợ giúp




DỤNG CỤ TRỢ GIÚP (Adaptive... devices)


ADL gia đình: Làm việc
Xem xét công việc trước đây của BN?
Cân nhắc xem BN có thể làm lại được công việc cũ hay không?
- Nếu được thì phải thay đổi như thế nào cho phù hợp?
- Nếu không được thì tư vấn công việc khác cho phù hợp với BN.




thay đổi môi trường sống:
- Thay đổi chiều cao nhà vệ sinh, nhà tắm, nhà bếp cho phù hợp
- Làm các thanh vịn trong nhà để tiện di chuyển
- Làm bậc trượt thay thế bậc tam cấp cho xe lăn đi
- Thay đổi công việc cho phù hợp…




ADL cộng đồng: Vui chơi - giải trí
- Những thói quen của BN trước khi vào bệnh viện ?
- Nhu cầu của họ?
- Tạo cho BN một môi trường gần giống như trước kia: uống trà, sinh hoạt tổ, nhóm, chơi bóng, nấu cơm, ... của các BN trong khoa, phòng.