Chế độ ăn Keto có thể giúp ngăn ngừa ung thư không?

Trong những năm gần đây, chế độ ăn Ketogenic (Keto) được nhiều người quan tâm không chỉ để giảm cân mà còn vì những thông tin cho rằng nó có thể hỗ trợ phòng ngừa hoặc điều trị ung thư. Vậy sự thật khoa học đằng sau những tuyên bố này là gì?

---

Chế độ ăn Keto là gì?

• Nguyên tắc: rất ít carbohydrate (5–10%), nhiều chất béo (70–80%) và một lượng vừa phải protein (15–20%).

• Mục tiêu: đưa cơ thể vào trạng thái “ketosis”, khi đó nguồn năng lượng chính không còn là glucose từ tinh bột mà là thể ketone sinh ra từ quá trình phân giải chất béo.

---

Cơ sở khoa học liên quan đến ung thư

• Tế bào ung thư và glucose: Tế bào ung thư thường tiêu thụ glucose nhiều hơn tế bào bình thường (hiện tượng Warburg). Do đó, một số nhà khoa học cho rằng việc hạn chế carbohydrate có thể “bỏ đói” tế bào ung thư.

• Thể ketone: Tế bào thường có thể sử dụng ketone để tạo năng lượng, trong khi nhiều loại tế bào ung thư lại kém hiệu quả trong việc này.

Từ cơ chế này, nảy sinh giả thuyết rằng: chế độ ăn Keto có thể làm chậm sự phát triển của ung thư.

---

Các bằng chứng hiện nay

1. Nghiên cứu trên động vật: Một số thí nghiệm trên chuột cho thấy Keto có thể làm chậm sự phát triển của một số loại khối u, đặc biệt khi kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị.

2. Nghiên cứu trên người:

   • Các nghiên cứu lâm sàng nhỏ, thí điểm, chủ yếu ở bệnh nhân glioblastoma (u não ác tính), ung thư phổi, vú, dạ dày.

   • Kết quả chưa thống nhất: có trường hợp bệnh tiến triển chậm hơn, nhưng cũng có nghiên cứu cho thấy không có khác biệt đáng kể.

   • Chưa có bằng chứng mạnh mẽ để khẳng định Keto có thể ngăn ngừa ung thư ở người khỏe mạnh.

---

Những rủi ro tiềm ẩn

• Thiếu chất dinh dưỡng: do cắt giảm nhiều nhóm thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ.

• Tác dụng phụ: mệt mỏi, táo bón, hạ đường huyết, tăng mỡ máu.

• Nguy cơ đặc biệt: không phù hợp với bệnh nhân có bệnh gan, thận, tiểu đường tuýp 1.

• Tâm lý bệnh nhân ung thư: nếu áp dụng cực đoan, có thể bỏ qua những chế độ ăn cân bằng và hỗ trợ tốt hơn trong điều trị.

---

Kết luận

• Chế độ ăn Keto hiện chưa được chứng minh có thể ngăn ngừa ung thư ở người.

• Một số bằng chứng sơ bộ cho thấy nó có thể hỗ trợ trong một số trường hợp ung thư nhất định, nhưng cần nhiều nghiên cứu lâm sàng lớn và dài hạn hơn.

• Quan trọng nhất: Bệnh nhân ung thư không nên tự ý áp dụng Keto mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng và bác sĩ điều trị.

---

Vậy nên:

Thay vì đặt niềm tin tuyệt đối vào một chế độ ăn đơn lẻ, hãy duy trì:

• Chế độ ăn cân bằng, đa dạng (rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn).

• Hoạt động thể chất đều đặn.

• Giữ cân nặng hợp lý và tránh các yếu tố nguy cơ khác (hút thuốc, rượu bia).

Ung thư là bệnh lý phức tạp, và không có “chìa khóa vàng” duy nhất để phòng ngừa. Sự phối hợp giữa lối sống lành mạnh, thói quen khoa học và tầm soát sớm mới là con đường an toàn và bền vững nhất.