ThS. Nguyễn Bá Khanh
Bộ môn Huyết học
Mục tiêu
- Trình bày được cấu trúc của các hệ thống cung cấp máu và
chế phẩm máu.
- Trình bày được tình hình hệ thống cung cấp máu và chế phẩm
máu tại Việt Nam
Khái niệm hệ thống
cung cấp máu và chế phẩm máu
- Dịch vụ truyền máu.
- 3 bộ phận:
. Vận động hiến máu.
. Ngân hàng máu.
. Truyền máu lâm sàng.
CÁC BỘ PHẬN CỦA HỆ THỐNG
CUNG CẤP MÁU VÀ CHẾ PHẨM MÁU
+ Vận động hiến máu:
- Tuyên truyền cho người hiến máu => hiểu ý nghĩa nhân đạo
của hiến máu => thay đổi thái độ, hành vi.
- Phương tiện: thông tin, truyền thanh, truyền hình, đào tạo,
tập huấn.
- Mục tiêu: đội ngũ hiến máu tình nguyện thường xuyên, an
toàn, sẵn sàng hiến máu.
+ tổ chức hiến máu
- Lấy máu và thành phần máu từ người hiến
- Các hình thức hiến:
. Hiến máu toàn phần
. Khối tiểu cầu
. Khối huyết tương
. Khối bạch cầu…
- Đảm bảo an toàn cho người hiến, chất lượng và số lượng cho
đơn vị máu.
- Diễn ra tại trung tâm, địa phương, điểm lưu động, lễ hội.
+ Sàng lọc
- Xét nghiệm loại trừ các đơn vị máu không an toàn: HIV,
HBV, HCV, Giang mai, Sốt rét…
- Áp dụng kỹ thuật mới để rút ngắn thời gian cửa sổ.
+ Điều chế
- Tách thành phần máu khỏi máu toàn phần bằng ép thủ công hoặc
tự động.
- Có thể kết hợp lọc bạch cầu, chiếu xạ để phục vụ những
tình huống đặc biệt.
+ Bảo quản
Đặt trong các điều kiện phù hợp với tính chất sinh học của mỗi
thành phần:
- Hồng cầu: 2-8 oC
- Tiểu cầu: 20-24 oC.
- Huyết tương: đông lạnh.
+ Phân phối
Trung tâm máu liên hệ với các cơ sở truyền máu:
- Nhận chỉ định
- Dự trù
- Phân phối.
- Đảm bảo cân đối, tránh khan hiếm.
+ Cơ sở truyền máu bệnh
viện
- Tiếp nhận máu từ trung tâm máu
- Bảo quản chế phẩm máu trước khi sử dụng.
- Xét nghiệm hòa hợp máu.
- Cấp phát chế phẩm máu cho khoa lâm sàng.
- Ghi nhận các tai biến về truyền máu.
+ Các mô hình cung cấp máu và chế phẩm máu
- Mô hình cung cấp
máu phân tán:
. Mỗi cơ sở thực hiện trọn vẹn toàn bộ các khâu của hệ thống
truyền máu.
. Chất lượng không đồng đều.
. Đầu tư dàn trải.
- Mô hình cung cấp máu
tập trung:
. Tập trung máu vào các trung tâm lớn: điều chế, sàng lọc,
phân phối.
. Chất lượng đồng đều.
. Đầu tư tập trung => cải tiến nâng cao, có chiều sâu.
Tình hình cung cấp
máu và chế phẩm máu tại Việt Nam
1954: bệnh viện Đồn Thủy (BV 108), Sài Gòn.
1956: bệnh viện Việt Đức, các BV khác…
1972-1992: người bán máu (>90%), thu gom bằng chai, định
nhóm ABO, sàng lọc HBV.
1995: lấy máu túi dẻo.
1999: sàng lọc đủ HIV, HBV, HCV, giang mai, sốt rét.
Các hình thức tổ chức
cung cấp máu tại Việt Nam
1994-2005: 101 cơ sở truyền máu cấp TW, tỉnh, thành phố và
550 cơ sở cấp huyện.
2005-nay, tập trung hóa các trung tâm truyền máu => trung
tâm truyền máu khu vực: Hà Nội (Viện HHTMTW); Huế; Chợ Rẫy; Cần Thơ.
- the end -