Vaccine đến từ Nga – Niềm hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư

Vaccine đến từ Nga – Niềm hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Tổng Bí thư Tô Lâm (ngày 10–11/5/2025), một thỏa thuận mang tính bước ngoặt đã được ký kết giữa Công ty Cổ phần Vaccine Việt Nam (VNVC) và Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF), dưới sự chứng kiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng Bí thư Việt Nam Tô Lâm.

Thỏa thuận nhằm thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine sinh học sử dụng công nghệ mRNA, đặc biệt là vaccine điều trị ung thư – một lĩnh vực còn rất mới mẻ trên thế giới.

---

🤝 Đối tác chiến lược

Ngoài VNVC và RDIF, thỏa thuận còn có sự tham gia của:

• Trung tâm Gamaleya – nơi từng phát triển vaccine COVID-19 Sputnik V.

• Binnopharm Group – tập đoàn dược phẩm lớn nhất của Nga.

Tại Việt Nam, VNVC đang chuẩn bị xây dựng nhà máy sản xuất vaccine mRNA tại Long An, theo mô hình “chu trình khép kín”, dự kiến khởi công ngay trong năm 2025.

---

🔬 Sản phẩm được kỳ vọng là gì?

Dự án tập trung vào phát triển vaccine điều trị ung thư ứng dụng công nghệ mRNA, hướng đến các loại ung thư phổ biến như:

• Ung thư phổi

• U hắc tố ác tính (melanoma)

• Ung thư đại tràng, tuyến tụy, thận, vú...

Khác với vaccine phòng ngừa, loại vaccine này được thiết kế để tiêm cho người đã mắc ung thư, giúp kích hoạt hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.

---

⚙️ Cơ chế hoạt động

• Vaccine chứa mRNA mã hóa các kháng nguyên đặc hiệu (neoantigen) của tế bào ung thư.

• Sau khi tiêm, cơ thể sử dụng mRNA này để “huấn luyện” hệ miễn dịch nhận diện mục tiêu.

• Mỗi liều vaccine có thể cá nhân hóa theo bộ gen khối u của từng bệnh nhân, nhờ vào trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ giải trình tự gen tiên tiến.

---

🧪 Bằng chứng khoa học

Theo phía Nga:

• Trong giai đoạn tiền lâm sàng (trên động vật), vaccine cho thấy hiệu quả cao: giảm 80% kích thước khối u, hạn chế di căn và kéo dài thời gian sống; một số trường hợp đạt thuyên giảm hoàn toàn.

• Giám đốc Trung tâm Y học X-quang Quốc gia Nga, GS. Andrey Kaprin, cho biết: “Chúng tôi sẽ cung cấp vaccine miễn phí cho bệnh nhân vào đầu năm 2025”.

Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế khuyến cáo: cần thêm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I–II trên người để xác định độ an toàn và hiệu quả thực sự trước khi sử dụng rộng rãi.

---

🇻🇳 Kế hoạch triển khai tại Việt Nam

• Việt Nam được kỳ vọng là quốc gia đầu tiên ngoài Nga tiến hành thử nghiệm lâm sàng vaccine điều trị ung thư mRNA, bắt đầu từ năm 2025.

• Giai đoạn đầu sẽ là thử nghiệm lâm sàng quy mô nhỏ để đánh giá độ an toàn, không triển khai đại trà ngay.

• Đồng thời, Việt Nam sẽ chuyển giao công nghệ để làm chủ quy trình sản xuất vaccine ngay tại nội địa.

---

📌 Một số lưu ý quan trọng

• Tên thương mại chính thức của sản phẩm vẫn chưa được công bố.

• Vaccine hiện chưa được cấp phép lưu hành tại bất kỳ quốc gia nào ngoài giai đoạn thử nghiệm.

• Đây là vaccine điều trị (therapeutic vaccine), không phải thuốc uống hay hóa trị truyền thống.

• Công nghệ tương tự như vaccine COVID-19 mRNA, nhưng được thiết kế để “lập trình miễn dịch” chống lại tế bào ung thư.

---

🌟 Kết luận

Dù vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm, vaccine điều trị ung thư từ Nga là một bước tiến đầy triển vọng, hứa hẹn mở ra tương lai mới trong điều trị ung thư bằng công nghệ sinh học tiên tiến.

Việc Việt Nam được chọn làm đối tác chuyển giao và thử nghiệm sớm là cơ hội lớn để tiếp cận công nghệ mRNA hiện đại, đồng thời đặt nền móng cho một hệ sinh thái sản xuất vaccine ung thư trong nước.